Introductie workshop Mist-lining
Een tweedaagse workshop Mist-lining in Antwerpen door Marjan de Visser op 7 en 8 april 2025. Hiervoor hebben Restauratie-atelier Dewilde, Fine Art Restoration Mechelen, VZW De Kunstkliniek en de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Antwerpen (DKO opleiding restauratie schilderijen / polychromie) zorg gedragen. Het betreft een hands-on workshop met theoretische ondersteuning.
Mist-lining in de praktijk
In deze workshop Mist-lining lag de nadruk op de praktische sessies en het zo veel mogelijk vaardigheid krijgen in de techniek en uitwisseling van ervaringen. De 15 deelnemers brachten zelf een doublagedoek op raamwerk mee en een testobject. De doeken varieerden van dun katoen, katoen met linnen gemengd, onbekend synthetisch weefsel, voorgewassen linnen, ongewassen linnen, voorgeprepareerd linnen en Trivera (synthetisch). Een enkeling gebruikte zelfs een tussenvel van Parafil RT 20 Polyester (non woven tissue).
Introductie Mist-lining
Deze doublagetechiek is zo bijzonder omdat het low budget werkt, zonder dure apparatuur. Met lage druk (stofzuiger) en een afzuigsysteem dat bestaat uit buisjes met gaatjes. De verlijming ontstaat door re-activatie van de lijm. Iedereen kan het systeem zelf maken en het is toepasbaar voor alle formaten schilderijen op doek.
Geschiedenis Mist-lining
De techniek is ontwikkeld door Jos van Och (SRAL) in de jaren 90 van de 20e eeuw. Hij is een leerling van Vishwa R. Mehra. Door Kate Seymore is de techniek verder ontwikkeld tot hoe ze nu wordt onderwezen. Zij schreef ‘De-Mystifying Mist-Lining’ samen met Joanna Strombek.
Vlokken lijm laag
Het principe berust op het sprayen van een vlokken lijmlaag op het doublage linnen. De toepassing van een lage druk zorgt ervoor dat het schilderij de gewenste structurele ondersteuning krijgt met een minimale interventie. De lage druk mist-llining kan in meerdere restauraties de beste oplossing zijn. In Restauratieatelier is de mist-lining voor een aantal schilderijen een oplossing geweest.
De doublage lijm
Tijdens de workshop Mist-lining is in samenspraak gekozen voor 6 verschillende lijm mengels: Dispersie K360 + Plextol D512+ Roagit© (verdikker) in de verhouding 70%-30% en 50%-50% met en zonder Roagit . De lijm werd recht van voren gespoten maar door sommige in een hoek van 30 graden met de insteek dat dit een betere vlok zou opleveren. Steeds is getracht om 30 cm afstand vanaf het doek te houden.
| Product | samenstelling | eigenschappen | pH |
Plextol D512 | Acryl polymeer dispersie | Min. film temp. 17 °C, Tg 26 °C. Solids content 50 %, pure acrylic. Flexible. | 8,0 |
| Dispersie K360 | pure acryl thermosplastische polymeer disperse, ongeveer 60% vaste stof. | ||
| Rohagit © | Verdikker- gel vormend | Voeg druppel voor druppel toe aan het acrylmedium | 2,5 -4,0 |
| K360 70% | D512 30% | Roagit 2% |
| K360 70% | D512 30% | – |
| K360 50% | D512 50% | Roagit 2% |
| K360 50% | D512 50% |
Low Pressure Wagner verfspuit
Tijdens de workshop is de lijmlaag met de Wagner W450 gesprayed. Vooral handig als je geen spray met compressor hebt.
De oplosmiddelen
Voor de re-activatie van de lijmlaag (dag 2) zijn twee verschillende oplosmiddelen getest voor re-activatie. De activatie tijd is 20 minuten en de vacuum tijd is 1 ½ uur. De oplosmiddelen zijn Isopropanol en een mengsel van isopropanol : MEK 50%:50%.
Het kaasdoek voor de re-activatie van het oplosmiddel is gekozen in twee verschillende diktes, dit had invloed op het absorberen van het oplosmiddel.
parameters
De verschillende lijmcombinaties en en verhoudingen, de diversiteit in doublage textiel, de hoek van sprayen gaf veel stof tot discussie en ruimte voor vergelijking van de lijmlaag en de kleefkracht.
Enkele conclusies
Het maakt geen verschil in vlokken of er een 70-30 dan wel 50-50 verhouding werd gebruikt. Bij de een was 70-30 beter en bij een andere deelnemer weer anders om. De Roagit, leverde geen echte toevoeging. De textiele dragers waren wel bepalend. Dun katoen en onbekend synthetisch leverden mindere hechting dan katoen-linnen mengsel, linnen en Trivera. Voorgewassen of ongewassen leverde geen verschil. Bij sommige doublage textiel is de lijm door de vezels naar de achterzijde gedrongen, was van te dichtbij gesprayed was het doek te open geweven? Stevig linnen ruwt makkelijker op en geeft grovere vlokken dan synthetisch Trivera. Over het algemeen waren de resultaten goed. Een enkel resultaat bleef achter, mogelijk was de lijmlaag te dun gespoten. Een kreukel in een gewassen linnen doublage doek blijkt later in het resultaat ook zichtbaar, beter strijken dus!
Ervaringen
Wat vooral telt zijn de kennis en ervaringen die worden opgedaan, als er iets niet het gewenste resultaat geeft is dat weer een mooie kans voor het leerproces. De uitwisseling, het bespreken van de resultaten en elkaars project bekijken is een extra mogelijkheid om in korte tijd veel ervaring op te doen.
De vergelijkingen van de lijm en doublage textiel
Het vacuum zuigen
De beoordeling van de resultaten
