Vernis verwijderen van een schilderij
Vernis verwijderen van een schilderij is een zeer delicate handeling. Voordat de restaurator Marjan de Visser besluit om over te gaan tot vernis verwijderen van een schilderij, bestudeert ze het vernis. Dat wordt uitgevoerd bij daglicht en onder UV fluorescentie. Want de kleur van de fluorescentie van het vernis vertelt meer over het soort vernis dat is gebruikt. Daarna wordt het vernis getest op oplosbaarheid.
Vernis oplostests
Omdat één druppeltje van een bepaald oplosmiddel al veel informatie oplevert over het verdere onderzoek. Vervolgens kleine oplostests uitvoeren en de resultaten onderling bestuderen. Ook het meten van de zuurtegraad van het vernis helpt bij het onderzoek naar een passend reinigingsmiddel. Natuurlijk is ook de keuze voor en bijpassende techniek belangrijk. Een van de methoden die de schilderijen restaurator in het restauratieatelier hanteert is The Modular Cleaning Program. Wanneer u hierover mee wilt weten. Lees hierover in de restauratie artikelen die Marjan de Visser heeft geschreven.
Voorbeelden van vergeelde vernis afname
vernisafname met vrij oplosmiddel 
vernisafname met vrij oplosmiddel 
vernisafname met Ethomeen gel 
vernisafname met Evolon tissue
Verwijderen van een organisch vernis
Vernissen uit natuurlijke harsen gemaakt vergelen door ouderdom als
gevolg van oxidatie. Bij een vernis op een schilderij uit de 18e eeuw is deze veroudering overduidelijk te zien. Hier trof de restaurator Marjan de Visser een donkergele vernis aan. Echter het vernis was niet alleen bruin geworden maar ook gecrepeerd en daardoor lijkt het wel op een slangenhuid. De uitgevoerde tests voor vernis verwijderen waren verrassend!
Verwijderen van een synthetisch vernis
Vernissen van synthetische oorsprong vragen weer een andere aanpak. De ene keer door ze op te lossen waardoor er plakkerige draden ontstaan. Anderzijds hebben sommige vernissen een slechte hechting aan het verfoppervlak en kunnen mechanisch worden verwijderd. Hieronder zie je hoe dat heel effectief kan zijn. Echter soms zijn ze helaas niet verwijderbaar.
synthetisch vernis mechanisch verwijderen
synthetisch vernis oplossen
Vernis verwijderen met een Pemulen emulsie
Een van de kenmerken van The Modular Cleaning Program is het gebruik van gels en emulsies. Er zijn gels op waterbasis zoals Xantan, Pemulen en Methyl Cellulose maar ook emulsies. Door een olie (bijvoorbeeld benzyl alcohol) in een watergel als Pemulen te stoppen krijg je een emulsie. Een van de kenmerken van een ‘macro’emulsie is dat het melkachtig van kleur is. Net als melk dus, dat is ook een emulsie van vet in water. Want met een Pemulen emulsie kan je heel goed vuil en vernis verwijderen zonder gebruik van veel oplosmiddelen. Vaak heb je maar 5% benzyl alcohol nodig om het vernis af te nemen. Zeker een stuk veiliger voor schilderij en restaurator dan 100%!
Vernis verwijderen met behulp van een oplosmiddel gel
Een van de kenmerken van The Modular Cleaning Program is het gebruik van gels en emulsies. Er zijn gels op waterbasis zoals Xantan, Pemulen en Methyl Cellulose maar ook solventgels. Deze organische oplosgels worden bereid met Carbopol en Ethomeen. Carbopol is een enorm polymeer dat het oplosmiddel kan vasthouden. Deze gels zijn een van de mogelijkheden om vernis uit een olieverfschilderij te verwijderen.
