Menu

Jacob Por maakte deze plafondschildering op het tongewelf van de Agathakerk (Agathatsjerke) in Oudega in 1922. De tijd waarin de Ploegschilders door het Groninger land trokken en rond Blauwborgje hun kleurrijke expressionistische schilderijen schilderden. En ook de tijd waarin opgravingen werden verricht in Egypte. 1922 is ook het jaartal waarin het graf van Toetanchamon werd ontdekt. 

Art Deco schildering

De schildering van Jacob Por in Agathakerk bestaat uit Art Deco repeterende motieven in crème en zwart op een bruinrode ondergrond tussen groen gekleurde ribben.

Jacob Por in Agathakerk

Het tongewelf in de Agathakerk

Jacob Por in Agathakerk
het tongewelf gezien vanaf het orgel
signatuur van jacob por

Jacob Por zijn signatuur staat geschreven, zou hij het alleen hebben geschilderd. En hoe komt het dat er een component van nicotine is gevonden in de bindmiddel monsters? Por rookte sigaar. Zou dat het zijn? want bij de ingang van de kerk hangt een bordje, “roken en tabak verboden”.  Zou Por de enige zijn die dit gewelf heeft beschilderd, of waren er medewerkers. Veel vragen….De oude dorpsbewoners weten wel te vertellen dat Por destijds in het dorp logeerde. 

Het onderzoek naar techniek en materiaalgebruik door Jacob Por

De semi-transparante roodbruine laag bevat naast olie ook proteïne en een beetje candelilla was. Met een ponstechniek van witte stipjes is het patroon hierop aangebracht. De zwarte en crème lijnen zijn ogenschijnlijk soepel en met zwier neergezet. De crème verf is op basis van caseïne en de zwarte verf heeft olie en proteïne als bindmiddel. De kwastaanzet is oogt aantrekkelijk. Hier is met verve en kunde een levendig en ingenieus patroon geschilderd.

Ontwerpen van Jacob Por

De kleinkinderen bezitten prachtige aquarellen van Jacob Por in Agathakerk. De aquarel die dienst deed als voorbeeld voor het kerkbestuur van toentertijd is haast gelijk aan wat wij nu zien. Maar het uiteindelijke ontwerp is nog ingenieuzer in spiegelbeeld en omkeerbaarheid van het patroon. Je blijft kijken en nieuwe patronen ontdekken. 

Patronen en motieven

Er is een balans in het aantal planken, de breedte van de plank en de kwaststreek. Een plank van 16cm breed is gebruikt voor verfstreken en patronen van 4 x 2 cm breed. Zo ingenieus zit dit hele ontwerp in elkaar dat het gaat duizelen vooral omdat het bestaat uit 18 vakken en 9 ribben.

Jacob Por in Agathakerk
spiegelbeeldige motieven tussen twee naast elkaar gelegen vakken.

Lezing over het uitgevoerde onderzoek en de bevindingen en advies

24 november 2023 presenteerde ik aan wel 80 geinteresseerden, bewoners uit Oudega en wel 7 kleinkinderen de resultaten van ons onderzoek (2022). Uitgevoerd in 2022 in samenwerking met Willianne van der Sar van Color & Conservation. Onze onderzoeksvragen vragen en de bijbehorende monsters die Willianne nam, zijn door de Rijksdienst van Cultuur en Wetenschap (RCE) beantwoord in een lijvig rapport. 

Jacob Por in de Nieuwe Kerk te Delft

In 2014 is de plafondschildering van Por in de Nieuwe Kerk te Delft door Susan Smelt en mij onderzocht. Bijzondere overeenkomsten en verschillen in de techniek en materialen konden hier worden geconstateerd. Nu is de wens een derde kerk schildering te onderzoeken. Hiermee kan een kleine database worden opgebouwd.

Slow conservation

Dankzij alle opgedane kennis kan deze plafondschildering van Jacob Por in de Agathakerk nu worden behouden door goed beheer en behoud. Want het advies luidt wederom ‘nietsdoen is ook iets doen.’ We gaan voor conditiecontrole en ‘slow conservation’.

Met als basis een zeer gedetailleerde fotografie door Ralph Kämena voor de 0-meting met daarop een uitvoerige gedetaileerde schade-mapping gaan we aan de slag. De strategie wordt: observeren en noteren, klimaat loggers, gebruik, in samenwerking met het kerkbestuur. Mooier kan het niet worden, beter bewaard wel!

Fotografie voor 0-meting

★ Mijn kennis van schilderijen en de liefde voor restauratie in het algemeen deel ik graag met collega’s en opdrachtgevers ★

Share on Social Media

Inhoudsopgave

Follow Us

Laatste Posts:

Interview Blijtijds

Voor het magazine Blijtijds ben ik door freelance journalist Marjolein de Jong geïnterviewd voor de herfst-editie van 2024 met als thema ‘kunst op zoek naar een restaurator’. Het artikel heet ‘Blijmaker’ en met de titel ‘het schilderij is een deur

lees verder »

Arthur Brand redt Lentetuin

Arthur Brand redt Lentetuin uit handen van de onderwereld! Het is te danken aan de recherche van Regionale Eenheid Midden-Nederland en Arthur Brand dat Lentetuin, geschilderd door Vincent van Gogh in 1884, weer terug is in het Groninger Museum.  Behind the

lees verder »

Jacob Por in Agathakerk

Jacob Por maakte deze plafondschildering op het tongewelf van de Agathakerk (Agathatsjerke) in Oudega in 1922. De tijd waarin de Ploegschilders door het Groninger land trokken en rond Blauwborgje hun kleurrijke expressionistische schilderijen schilderden. En ook de tijd waarin opgravingen

lees verder »

Openluchtmuseum het Hoogeland

Familie Louis Trip Het Openluchtmuseum het Hoogeland heeft van de Familie Trip een schilderij in bruikleen.  Het is Louis Trip die samen met zijn vrouw Christina voor de Warffumborg staan. Daarbij zijn ze omringd door hun kinderen in allegorische kleding

lees verder »